همیشه از محاسن و خوبی های زبان آموزی شنیده ایم و هر کس می تواند در این خصوص مطالب زیادی را بنویسد ولی کمتر به دشواری های آن پرداخته شده. در این نوشتار قصد دارم در یک اقدام نا متعارف و غیر معمول معایب و مصائب آن را به شما گوش زد کنم. نه به این جهت که خدای نکرده شما را دل زده و نا امید کنم بلکه بالعکس فراز و نشیب مسیر را نشان دهم تا بدین ترتیب با موانع آشنا شوید تا قبل از شروع برنامه ریزی درستی داشته باشید. تصور غالب این است که با چند ترم و چند ماه وقت گذاشتن می توان هر زبان خارجی را یاد گرفت و البته این تصور درست است با این توضیح که هر چقدر پول بدهی همان قدر آش می خوری! منظورم این است که هر چقدر وقت بگذاری به همان میزان می توانی صحبت کنی. یعنی با چند ترم کلاس رفتن، مثلا شش ماه، می توان حداکثر با کلمات و جملات پایه و پرکاربرد آشنا شد و به قول معروف گلیم خود را برای کارهای ضروری از آب بیرون کشید ولی اگر بخواهیم به معنای واقعی با آن زبان آشنا بشویم آن وقت قضیه کاملا متفاوت خواهد بود. اما معایب و سختی ها:

یک) به نظر من تقریبا هرگز نمی توان یک زبان خارجی را همچون زبان مادری یاد گرفت مگر آنکه در محیط بوده و سالیان سال با مردم آن منطقه هم کلام و هم کلاس بوده باشی و با آنها به معنای واقعی زندگی کرده باشی.

دو) حتی اگر زبان را هم خوب یاد گرفته باشید، مشکل لهجه چیزی نیست که بتوانید به همین راحتی ها آن را پنهان کنید. به خصوص اگر آن زبان را در سن بالا یاد گرفته باشید.

سه) تصور و انتظار غلط مردم از یک زبان دان این است که فکر می کنند که او باید همه چیز را بداند و اگر نتواند به سوال آنها پاسخ دهد متهم به بی سوادی می شود. من به شخصه هرگز چنین ادعایی نداشته ام و به جای آنکه بگویم شش زبان بلدم می گویم با شش زبان آشنایی دارم. قضیه آنجایی بغرنج می شود که فردی در جمع یک کلمه ای از شما می پرسد و موقعی که شما می گویید ” نمی دانم ” با تعجب به شما نگاه می کنند و احتمالا در دل خود یک پوزخند هم به شما می زند.

چهار) اگر رشته شما مهندسی، پزشکی، روانشناسی و… باشد به سختی بتوان میزان تسلط شما را محک زد و شاید هرگز نتوان تبحر یک مهندس و یا یک دکتری مدیریت را به راحتی تشخیص داد ولی در مورد یک زبان دان قضیه متفاوت است. وی به محض اینکه دهان باز کند پرده ها افتاده و با اولین جملات مشخص می شود که او چند مرده حلاج است.

پنچ) برای اینکه زبان شما دچار فراموشی و استهلاک نشود می باید تا آخر عمر خودتان را به صورت جدی درگیر آن زبان کنید و به عبارت دیگر عمر خود را وقف آن زبان بکنید، چه در غیر این صورت مثل یخ آب شده و فراموش می گردد. خاصیت زبان فرار بودن آن است و حتی اگر زبان مادری خود را برای مدت حتی کوتاه کنار بگذارید به زودی متوجه می شوید که تسلط خود را از دست داده اید و هنگام حرف زدن گیرپاژ می کنید!

شش) حالا اگر مثل من هم زمان بخواهید چندین زبان را یاد بگیرید در ابتدای کار به شکل کلافه کننده ای آنها را با یکدیگر قاطی می کنید و این خود مشکلات یادگیری را مضاعف می کند.

هفت) اگر هر زبانی را می خواهید یاد بگیرید باید این انتخاب هوشمندانه باشد و مطمئن باشید که قصد استفاده از آن را دارید در غیر این صورت سرمایه مادی و معنوی خود را هدر داده و سرخورده می شوید. شیرینی زبان استفاده کاربردی از آن است.

هشت) بدون تعارف زبان آموزی در حد حرفه ای کاری بسیار سخت و پر مشقت است، از سر احساس سراغ آن نروید. تنها موقعی شروع کنید که مطمئن باشید آماده رویارویی با سختی های آن هستید. حتما شما هم مثل من تجربه کرده اید که اکثر کلاس های زبان با تعداد زیاد شروع و پس از مدت کوتاهی ریزش ها به صورت گسترده شروع می شود و در نهایت یک اقلیت کمی به خط پایان می رسند.

نه) با خوآموزی نمی شود زبان را به صورت حرفه ای یاد گرفت و رفتن به کلاس تقریبا امری اجتناب پذیر است و این یعنی صرف وقت بیشتر و پرداخت هزینه های سنگین کلاس.

ده) این رشته- به خودی خود- بر خلاف بسیاری از رشته ها عایدی و درآمد زیادی ندارد. یعنی با توجه به وقتی که می گذاری دریافتی بالایی عاید شما نمی گردد مگر آنکه آن را با سایر رشته ها تلفیق کرده و به عنوان یک مکمل برای کسب درآمد از آن استفاده کنید. مثلا مهندس و یا پزشک هستید و برای بهره گیری از منابع علمی، شرکت در همایش ها، کسب و کار بین المللی از آن استفاده کنید. زبان به خوی خود و به تنهایی درآمد قابل توجهی برای شما نخواهد داشت.

این ده نکته طلایی فقط در مورد معایب و سختی های زبان است و اگر قرار بر ذکر محاسن آن باشد قطعا می توان بسیار بیشر در مورد آن نوشت.

باز نشر با ذکر منبع مجاز است.